Film, osadzony w roku 1564 – tym samym, w którym Pieter Bruegel namalował swoje arcydzieło Droga na Kalwarię – splata pasję Chrystusa z pasją Flandrii uciskanej politycznie i religijnie przez Hiszpanów. W tym kontekście Bruegel, najwybitniejszy filozof pośród malarzy, jawi się jako Szekspir Flandrii a jego obraz opowiada o tragedii historii i wartości tolerancji. 

Spomiędzy przeszło pięciuset postaci w obrazie, scenarzyści wybrali tuzin osób, których losy łączą się ze sobą w filmie. Rutger Hauer odtwarza postać Petera Bruegela; Michel York gra bankiera i kolekcjonera obrazów, Jonghelincka, zaś Charlotta Rampling występuje w roli Marii.

Młyn i Krzyż jest dla Majewskiego zupełnie nowym wyzwaniem – aby odtworzyć świat flamandzkiego mistrza zdjęcia budowane są wielowarstwowo z użyciem najnowszych technik grafiki komputerowej oraz efektów 3D. 

obsada Rutger Hauer (Peter Bruegel), Michael York (Jonghelinck), Charlotte Rampling (Maria), Joanna Litwin (Marijken, żona Bruegla), Dorota Lis (Saskia Jonghelinck), Emilia Czartoryska (Maria Betania) 

reżyseria Lech Majewski scenariusz Lech Majewski, Michael Francis Gibson oparty na jego książce Młyn i Krzyż zdjęcia Lech Majewski, Adam Sikora scenografia Katarzyna Sobańska, Marcel Sławiński kostiumy  Dorota Roqueplo muzyka Lech Majewski, Józef Skrzek montaż Eliot Ems, Norbert Rudzik dźwięk Zbigniew Malecki, Lech Majewski producent Lech Majewski – Angelus Silesius koproducenci Dorota Roszkowska – Arkana Studio, Freddy Olsson Bokomotiv, Leszek Rybarczyk – Odeon Film Studio, Zbigniew Malecki – Supra Film, Paweł Płonka – 24Media, Telewizja Polska, Silesia Film kierownictwo produkcji Małgorzata Domin, Piotr Ledwig współfinansowanie Polski Instytut Sztuki Filmowej

NAGRODY:

Najlepszy Film Europejski, Najlepszy Reżyser Europy – Lech Majewski, Najlepszy Aktor Europy – Rutger Hauer, Viareggio 2011; Grand Prix, Luxemburg 2011; Prix de Jury, Nagroda Stowarzyszenia Scenarzystów Andaluzyjskich (ASECAN Award), Sewilla, 2011; Nagroda Uniwersytetu w Pizie za najlepszy film europejski, 2011;  Najlepszy Film Fabularny, Sao Louis, 2012; Nagroda Jury, Najlepsze Kostiumy, Najlepsza Scenografia, Najlepszy Dźwięk; Gdynia 2011; Umbria Grand Prix, Terni, 2011; Nagroda Publiczności, Toruń 2011; Grand Prix – Złoty Gladiator, Najlepszy Film, Najlepszy Reżyser, Durres, 2011; Nagroda Klubów Filmowych dla Najlepszego Filmu Polskiego, Łagów, 2011; Nagroda Krytyków Filmowych, San Francisco, 2011; Najlepszy Film Zagraniczny, Premio Internazionale Sonora (Najlepsza Muzyka, Najlepszy Dźwięk) Włoska Akademia Filmowa, 2012; Grand Prix, Bolzano 2012; Najlepsza Scenografia, Najlepsze Kostiumy – Złote Orły, Polska Akademia Filmowa, 2012; Nagroda Jury, Perpignan, 2012; Najlepszy Film Roku 2012, Słowacja; Nagroda Prezydenta Republiki Włoskiej, Rzym 2012

RECENZJE:

„Jeszcze przed końcem napisów początkowych Młyn i Krzyż oszałamia. W tym hipnotycznym badaniu twórczości malarza i czasów, w których żył, Lech Majewski kontempluje sam proces twórczy. To nie artysta, a sztuka jest tutaj gwiazdą, a Majewski wspaniale maluje filmowo. Jego film jest głęboko inspirującą medytacją historii, religii i sztuki .” 
Daniel M. Gold, The New York Times

„Metodyczna dłoń reżysera filmu jest lustrzanym odbiciem ręki mistrza, odważnie opowiadając swoją historię obrazami, a nie słowami .”
Steve Dollar, The Wall Street Journal

„Oto film o wielkiej urodzie i głębi, przed którym milkną słowa, a oglądanie go jest formą medytacji.”
Roger Ebert, Chicago Sun-Times

„Przełomowy, epicki film… Młyn i Krzyż to rewelacja, której nie można przegapić.” 
David D’Arcy, Screen International

„Wewnątrz arcydzieła Bruegela i stworzenie nowego przez Lecha Majewskiego.” 
Nick Pinkerton, The Village Voice

„Wizualnie zachwycający i konsekwentnie absorbujący film. Niezwykłe osiągnięcie, zrodzone z niezwykłego pomysłu. Młyn i Krzyż jest odpowiedzią dla każdego, kto twierdzi, że w filmach nie ma nic nowego. Podobnie jak Rosyjska Arka Aleksandra Sokurowa ten film sam w sobie jest dziełem sztuki. Można sobie tylko wyobrazić, jak i przez kogo mógłby zostać zbadany za 500 lat.”
John Anderson, Newsday

„Stworzenie słynnego obrazu Brueghela zamienia się w wizualną meta-ucztę. W wyczynie godnym swego źródła, Lech Majewski przenosi nas w głąb pięknego koszmaru flamandzkiego mistrza. Młyn i Krzyż to olśniewająca klasa mistrzowska współczesnego kina.” 
Eric Hynes, Time Out New York

„Młyn i Krzyż sam w sobie jest oszałamiającym dziełem sztuki. Wspaniały, intrygujący i zabawny, nasycony pasją filmowca. Spektakularny i nieodparty. To triumf!” 
Pam Grady, BOXOFFICE

„Niezwykle oryginalna, oszałamiająca wizualnie interpretacja słynnego arcydzieła Pietera Bruegela powinna zachwycić wybrednych widzów biorących udział w tej wyjątkowej podróży w głąb sztuki, historii, religii i fascynującego eksperymentu. Dowodem potęgi tego filmu jest to, że niektóre z jego obrazów – czy to senny krajobraz, czy szczegóły – pozostają w pamięci na długo po wyjściu z kina.”
Doris Toumarkine, Film Journal International

“Ten film jest tak atrakcyjny wizualnie, że zniewala widzów.”
Laura Kern, Film Comment

„Słowo film wydaje się nieadekwatne, by opisać Młyn i Krzyż Lecha Majewskiego, hipnotyzująco wielowarstwową interpretację powstania Drogi na Kalwarię Pietera Bruegela. Każda scena jest odtwarzana jak pociągnięcie pędzla i towarzyszy jej niezwykły dźwięk, który potajemnie wciąga w przestrzeń filmu. Majewski, podobnie jak jego rodak Roman Polański, woli podglądać codzienność wraz z jej skrytymi czynami przez uchylone drzwi… Młyn i Krzyż jest odurzającym wynalazkiem, ponadczasowym i innowacyjnym.”
Lauren Wissot, SLANT MAGAZINE

„Film Majewskiego urzeka, ale jego niezatarte wrażenie to coś więcej niż nowość. To portret cierpienia i zniewolenia, który skłania widzów do przestania tego, co robią i zwrócenia uwagi na otaczający ich świat.”
Stephanie Merry, Washington Post

„Genialny triumf Majewskiego.”
Joe Bendel, Epoch Times

„Arcydzieło kina!”
Ross Ufberg, GALO Magazine

„Arcydzieło ożywa w hipnotycznym dramacie.”
Jay Stone, Vancouver Sun

„Zachwyć się wizjonerskim Lechem Majewskim.”
Linda Barnard, Toronto Star

„Naładowany kontemplacyjną atmosferą przywodzącą na myśl rosyjskiego reżysera Tarkowskiego, Majewski używa swojej magii, by usidlić widzów.” 
Eric Bietry-Rivierre, Le Figaro

„Oszałamiające kolory, kompozycja tak perfekcyjnie rygorystyczna, że ​​każdy kadr można odtworzyć z zamkniętymi oczami… Ekscytujące doświadczenie!” Noémie Luciani, Le Monde

„Un chef-d’oeuvre – Arcydzieło! Majewski stworzył nowy wymiar kina. Po trójwymiarowym 3D, być może wymiar czwarty… ”
Alain Spira, PARIS-MATCH

„ Młyn i Krzyż to doskonałe dzieło sztuki samo w sobie… Zapiera dech w piersiach!” 
Kaori Shoji, The Japan Times